Latin Amerika hapishaneleri nasıl uyuşturucu çeteleri için komuta merkezleri haline geldi?
Ekvador’daki cezaevleri benzeri görülmemiş bir kamu güvenliği krizinin merkezinde yer alıyor. Brezilya ve Venezuela’daki cezaevlerinde ortaya çıkan böcek kümeleri, bulundukları bölgelere yayılıyor. Orta Amerika’da ise hükümetler, çetelerin hapishanelerden uyguladığı güce karşı pek çok önlem alıyor.
Latin Amerika genelinde, ülkelerde güvenliği artırmak için inşa edilen hapishaneler tam tersi bir etki yaratmış ve değerli suç örgütleri için komuta merkezleri haline gelmiştir.
Cezaevlerinde kümeler halinde yönetilen bu çetelerin temel geçim kaynağı uyuşturucu kaçakçılığıdır. Ancak uzmanlar, bazılarının gasptan yasa dışı madenciliğe kadar çeşitli kabahatlere de bulaştığını düşünüyor.
Meksika Ekonomik Araştırma ve Eğitim Merkezi’nden Gustavo Fondevila, “Hapishaneler artık sandığımız gibi değil. Şiddeti yayarlar. Bir yere hapishane inşa ettiğinizde suç oranı artar. Hapishanelerin içinde paralel bir durum vardır.” Cide) BBC’ye anlattı. .
Brezilya örneği
Latin Amerika ülkeleri için son yıllarda hapishane hücreleri doldukça bu sorun büyüdü. Bu büyüme trendine eşlik edecek ve cezaevlerindeki mahpusları rehabilite edecek etkili politikalar oluşturulmadı.
Suç ve Adalet Politikası Araştırma Enstitüsü’nün (ICPR) 2021’deki küresel hapishane bilgilerini içeren Dünya Hapishane Özeti raporuna göre, Amerika Birleşik Devletleri hariç Amerika Birleşik Devletleri’ndeki hapishane nüfusu 2000’den bu yana iki kattan fazla arttı.
Araştırmaya göre bu artış Güney Amerika’da yüzde 200, Orta Amerika’da ise yüzde 77 oldu.
Son 20 yılda hapishane nüfusunun 3,5 kat arttığı Brezilya’da, 1990’lı yıllarda Sao Paulo’daki bir hapishanede ortaya çıkan bir çetenin ülkede ve belki de Güney Amerika genelinde son dönemin en büyük suç örgütü olduğu düşünülüyor. . Kuruluşun adı First Capital Command’dir (PCC).
Tutukluların haklarını korumak için bir araya gelen büyüyen grup, bir noktada sokaklarda da etkili olabileceğini keşfetti. 2006 yılında Sao Paulo’da şehri kana bulayan bir dizi şiddetli saldırı gerçekleşti.
PCC’nin sloganlarından biri şudur: “Suç, suçu güçlendirir.”
Yetkililer örgütün başkanlarını tutukladıkça küme daha da genişledi ve bu hızla Brezilya’nın diğer eyaletlerine yayıldı. PCC’nin toplam 30.000 üyesi olduğu düşünülüyor.
1999’dan beri tutuklu olan Marcos Herbas Camacho’nun (Marcola olarak bilinir) önderliğindeki PCC, Paraguay, Bolivya ve bölgedeki diğer ülkelerden gelen eyaletler arası uyuşturucu yollarını kontrol ederek uyuşturucu kaçakçılığı operasyonlarını genişletti.
Uyuşturucu kaçakçılığının yanı sıra Marcola, banka soygunları ve çalıntı telefonların satışı gibi diğer suçlardan da geçimini sağlıyor.
Bu yıl yayınlanan bir Birleşmiş Milletler (BM) raporu, PCC’den ve Rio de Janeiro hapishanesinde doğan başka bir Brezilya narkotik holdingi olan Comando Vermelho’nun Amazon’daki yasadışı altın madenciliği operasyonlarına karıştığından bahsetti.
Brezilya Kamu Güvenliği Forumu araştırmacısı ve sosyolog Betina Barros, “PCC gibi gruplar iletişimlerini tamamen sokaklarda, hatta hapishanede olup bitenlerle sınırlamadı” dedi. .
PCC, Latin Amerika’nın diğer bölgelerinde farklı ölçeklerde olanların bir örneğidir.
‘Paradoksal etki’
Venezuelalı yetkililer, Tocorón Hapishanesinde olup bitenleri kontrol etmek yerine sorumluluğu mahkumlara devretti.
Böylece 2014 yılında bu cezaevinde bir gece kulübü, kumarhane ve hayvanat bahçesinin yanı sıra bir başka küresel Latin Amerika suç örgütü olan Tren de Aragua ortaya çıktı.
3 bine yakın üyesi bulunan bu çete, uyuşturucu kaçakçılığından gaspçılığa, insan kaçakçılığından yasadışı altın madenciliğine, kiralık adam öldürmeye kadar çok çeşitli suçlarla anılıyor.
Çete hakkında bir kitap yazan Venezüellalı gazeteci Ronna Rísquez, Mayıs ayında verdiği bir röportajda Tren de Aragua’nın en tanınmış ismi Héctor Rusthenford “Niño” Guerrero’nun “Tocorón’da korunduğunu ve tüm operasyonunu oradan yürüttüğünü” söyledi.
Aşırı kalabalık cezaevlerinde denetim eksikliği, hükümetin geçen hafta cezaevi sisteminde olağanüstü hal ilan ettiği ve 2020’den bu yana 450’den fazla kişinin hayatını kaybettiği bir dizi katliamın yaşandığı Ekvador’da var.
Uzmanlar, Ekvador hapishanelerindeki şiddetin arkasında çete savaşları, silahlı ve diğer saldırıların neden olduğu cinayetlerin sokaklara sıçradığını düşünüyor. Ülke bölgesel bir uyuşturucu dağıtım merkezi haline gelince çete savaşları çıktı.
Bir öğretmen ve güvenlik araştırmacısı olan Carla Álvarez, birkaç gün önce verdiği bir röportajda, “Ekvador’un organize suçla hapishanelerden yönetilen bir narko-devlet olduğunu söyleyebilirim” dedi.
Bölgedeki diğer ülkelerde de parmaklıklar ardında uyuşturucu kaçakçılığıyla uğraşmak o kadar olmasa da daha zor hale geldi.
Arjantin’de, Rosario şehrinden bir narkotik çetesi olan “Los Monos”un tutuklu liderlerinin komutası altında kilolarca kokain taşımakla suçlanan çok sayıda kişi tutuklandı. Ve yakın zamanda, Ezeiza Hapishanesinden bir pilotun kümeye uyuşturucu dağıtımı ve kara para aklama için uyuşturucu sağlamak üzere işe alındığı keşfedildi.
Joaquín “El Chapo” Guzmán gibi uyuşturucu baronlarının devasa yasadışı işlerini maksimum güvenlikli hapishanelerde yaptıkları Meksika’da, hapishanelerden her yıl milyonlarca şantaj çağrısı yapıldığı tahmin ediliyor.
Bazı Latin Amerika yöneticileri, mafyanın kendi hapishanelerinin yöneticisi olduğunu açıkça kabul etti.
Honduras Milli Savunma Bakanı José Manuel Zelaya, “Cezaevlerinin suç okulu olmaktan çıkması ve organize suç döngüsünü kırması için faaliyetlere başladık” dedi.
Honduras hükümeti, Karayip takımadalarında yaklaşık 2.000 çete lideri için bir hapishane inşa etmeyi ve çeşitli katliamların ardından suçla savaşmak için sokağa çıkma yasakları, mucizeler ve aşırı kalabalık hapishaneleri askerileştirmeyi planladı.
Bu “güçlü el” stratejisi, El Salvador Devlet Başkanı Nayib Bukele tarafından, bu yıl çete üyeleri olduğu iddia edilenler için bir mega hapishanenin açılması da dahil olmak üzere, ülke hapishanelerinin içinde ve dışında çetelerin sahip olduğu muazzam gücü azaltmak için uyguladığı stratejiden kopyalanmış gibi görünüyor. .
El Salvador’da cinayet oranlarının düşmesiyle Bukele, yerel düzeyde büyük bir popülariteye sahip oldu ve şu anda bölgedeki bir dizi politikacı tarafından takip ediliyor.
Ancak bazıları, sivil özgürlüklerin erozyona uğraması, güvenlik güçlerinin görevlerini kötüye kullanması ve cumhurbaşkanında çok fazla gücün birleşmesi ile ülkenin kamu güvenliğini yeniden sağlamak için çok yüksek bir bedel ödediği konusunda uyarıda bulunuyor.
Diğerleri, yalnızca cezaya dayalı politikaların Latin Amerika’da sıklıkla bir bumerang haline geldiğini hatırlıyor.
“Yüksek mağduriyet yaşadıklarında insanlar demir yumruk istiyor. Bu çok anlaşılır. Korkmadan sokağa çıkmak istiyorlar” diyor.
Ancak bölgedeki herkesi hapsetme politikası geri tepti ve sonuç paradoksal: Biz insanları sakin kalsınlar diye hapse atıyoruz ve bu insanlar cezaevinin içinden giderek daha ciddi ve karmaşık hatalarla topluma dönüyorlar.”
